نگاهی به تاریخ جهان ادامه ۲

ادامه  نگاهی به تاریخ جهان  از جواهر لعل نهرو

............... کتاب های مقدس اغلب مانعی در راه پیشرفت می شوند . در این کتاب ها  به ما گفته می شود  که دنیا در موقعی که آن کتب نوشته شده  اند چه  صورتی داشته است  و چه افکار و رسومی  در آن زمان ها وجود داشته است . و چون این مطالب در یک کتاب مقدس نوشته شده است  هیچ کس اجازه ندارد  که آن افکار و آن  آداب و رسوم را  تغییر دهد  و تهدید کند  بدین قرار  هرچند هم که دنیا  تحول عظیمی پیدا کند  اجازه داده نمی شود  که ما افکار و آداب خود را  تغییر دهیم  و با اوضاع و احوال تغییر یافته  جور کنیم  و متناتسب سازیم  و در نتیجه ما با وضع  جدید ناجور می شویم و طبعا آشفتگی به وجود می آید .

.... متاسفانه کشور های ما  با وجود عظمت گذشته  شان  در صف ملل امروزی به درجات پائین سقوط کرده اند .

........... نظریه قدیمی هند در باره مذهب و زندگی همیشه مشتمل بر  تحمل کردن عقائد مخالف و آزمایش چیزهای تازه و پذیرفتن  تغییرات بوده است .

تمام سیستمهائی  که بر اساس  بی عدالتی مداوم قرار داشته باشند همواره با سقوط و شکست مواجه می گردند .

..... هیچ جامعه سالم و ثابتی  نمی توامند بر اساس  عدم تساوی و بی عدالتی  یا بر اساس بهره کشی  و استثمار  یک طبقه یا یک گروه  از دیگران بنا گردد. و امروز هم از آن جهت که هنوز  این قبیل بهره کشی های زشت و نا روا  وجود دارد  این همه آشفتگی ها  و رنج ها در سراسر جهان به چشم می خورد .  اما در همه جا مردم این حقیقت را به تدریج می فهمند  و با جدیت می کوشند  که بر این وضع ناگوار  غلبه کنند و آن را تغییر دهند .

........ گاه مذهب به صورت دستورات خشک و تغییر ناپذیری  در می آید که حتی عقائد دیگران  را تحمل نمی کند  و محترم نمی شمارد .

............. در تیرگی تابعیت  و محدودیت  هنر و زیبائی  از میان می رود .

............... چین در سال 156 میلادی  طبق سر شماری  رسمی  پنجاه ملیون نفر جمعیت داشته است .

............... مسیحیت به وسیله یکی از فرقه های مسیحی به چین آمد  که در غرب آن ها را رافضی  و بدعت گذار  شمرده و اخراج کرده بودند و آن ها نسطوری نامیده می شدند  و در چین و ایران  و سایر قسمتهای  آسیا و هند  پراکنده شدند . اما بعدها  شاخه های دیگر مسیحیت  و اسلام  که در هند رواج یافت  نسطوری های  هندی را در خود تحلیل برد و آثاری از آن ها  به جا نماند .

................ اسلام در زمان محمد (ص) به چین راه یافت .

مذاهب  همواره کوشیده اند  که وفاداری و صمیمیت و فرمانبرداری مردم را به سود یک دسته  معدود که حکومت می کنند  مورد بهره برداری  مورد  استفاده  قرار دهند .

................ سرداران  و فاتحان  بزرگ در تاریخ اثر می گذارند . آنها یا محبوب و.اقع می شوند و یا مورد نفرت قرار می گیرند  و گاهی اوقات به تاریخ  شکل می دهند . رهبران بزرگ مذهبی  هم ملیونها نفوس را  به حرکت در آورده اند و با شور و شوق مشتعل ساخته اند  اما آنها  همیشه  بر ایمان  و بر اعتقاد  مردم تکیه می کرده اند  و در این موارد  معمولا  هیجانات و احساسات مورد نظر بوده است و بر انگیخته می شده است .

............ کار بسیار دشواری است که به تفکر و اندیشه عموم مردم رجوع شود و پیشرفت  عمده ای حاصل گردد زیرا مردم متاسفانه فکر نمی کنند .  مردم اغلب احساس می کنند و موافق احساس خودشان  عمل می کنند  و باید با نیروی استدلال  به بیدار ساختن  تفکر مردم پرداخت .

 ........  نظر و عقائد عمومی  بیش از نظر حاکمان  یا پادشاه نیرومند است  همچنان که طنابی که از رشته های  فراوان  ساخته شود  آنقدر نیرومند است  که یک شیر را هم با خود می کشاند .

............. پادشاهی که به دریافت مالیات سبک و منطقی از مردم قناعت می کند  که آن ها را آزرده نسازد  و بار سنگینی بر دوش آن ها نگذارد  همچون گل فروشی است  که گل ها و شاخ برگ های اضافی را  از درختان باغ یا جنگل  جمع آوری می کند  و از آن ها تاج گلی می سازد  و نه همچون زغال سازی  که درخت ها را یک باره  و یا یک به یک قطع می کند  و آن ها را می سوزاند  و زغال درست می کند .

............ رم شرقی هزار سال دوام داشته است  و عاقبت توسط ترک ها  پایان پذیرفت .

................... برای  هر مذهبی  که بر مفاهیم خشک و دستورات جامد  متکی باشد  و مردم را به قبول  بی چون و چرا در مطلب وادار سازد  فلسفه چیزی بسیار خطر ناک است زیرا مردم را به تفکر و اندیشه وا می دارد .

ظهور اسلام :

............ عربستان در مرکز تمدن های قدیم قرار داشته است ( صرف نظر از چین و شرق دور ) و مابی سوریه عراق ایران یونان قرار دارد .

 عرب ها بازرگان بودند  و به این کشورها  رفت و آمد می کردند  اما خود عربستان هنوز  نقش مهمی  در تاریخ بازی نکرده بود . عربستان یک سرزمین بیابانی است  و معمولا بیا بان ها و کوهستان ها  مردمی سخت و نیرومند  می پر ورانند که آزادی خود را دوست دارند  و به آسانی تسلیم دیگران نمی شوند .  در عربستان فقط دو شهر کوچک مکه و یثرب در نزدیکی های دریا وجود داشت  و بقیه مردم صحرا نشین بودند .   اسب و شتر و الاغ در عربستان ارزش فراوان داشت . تشبیه کردن کسی به الاغ یا خر احترام شمرده می شد . و مانند سایر کشورها مایه دشنام و تحقیر نبود و صفت قدرت و مقاومت بود  این صحرا نشینان  مغرور و جنگ جو بودند  که به صورت قبیله های کوچک  و بزرگ زندگی می کردند .  و گاه با هم در حال نزاع و جنگ بودند . هر سال یک بار هم با هم صلح می کر دند  و برای زیارت به مکه می رفتند  که در آنجا بت های گو نا گون  کوچک و بزرگ  خود را نگاه می داشتند و مافوق همه یک سنگ سیاه را می پرستیدند .

 بعضی از عرب ها مسیحی شده بودند و بعضی هم یهودی بودند  اما بیشتر ایشان  بت پرست بودند  که دویست و شصت بت بزرگ و کوچک  و آن سنگ سیاه در کعبه را می پرستیدند . نیرو و فکر تازه ای که عرب ها را بیدار ساخت و ایشان را از اعتماد به نفس و قدرت سرشار ساخت  اسلام بود .

 پیامبر اسلام در سال 570 میلادی در مکه به دنیا آمد .

هجرت در سال 622 میلادی انجام شد .

 در ایران و اروپا و آفریقا مردم عادی و متوسط از مذاهب موجود خود  ناراضی و مایوس بودند .  امپراطوری های روم و ایران  که همسایه عربستان بودند  در این زمان وضع بدی داشتند . بین فرقه های مختلف مسیحی منازعات و در گیری ها ی زیادی وجود داشت .

 یک نوع مسیحیت فاسد و جنگ جو در غرب و در آفریقا رواج داشت .

 در ایران مذهب زردشتی قسمتی از سازمان دولت شمرده می شد . و بر مردم تحمیل می گشت .

............... در اوائل قرن هفتم میلادی  یک بیماری دامنه دار طاعون  شیوع یافت و ملیونها نفر را کشت  .

  ایمان و اعتقاد به نفس چیز بزرگی است  و ثمرات عالی را به وجود می آورد .

عرب ها ظرف مدت بیست و پنج سال پس از رحلت پیامبر  تمامی ایران و سوریه و ارمنستان  و قسمتی از آسیای مرکزی  را از یک سو و مصر و قسمتی از شمال آفریقا  را از سوی دیگر فتح کردند .. مصر سریع سقوط کرد  زیرا از استثمار  رم و رقابت های فرقه های مسیحی  آسیب بسیار دیده بود .  می گویند که عرب ها کتاب خانه  اسکندریه را آتش زدند . اما از آنجا که عرب ها کتاب را بسیار دوست می داشتند  ممکن است این خبر جعلی باشد  و تئو دو سیوس  امپراطور قسطنطنیه  مسئول  نا بودی این کتاب خانه باشد . یک قسمت ازاین کتاب خانه  هنگام جنگ و حمله ژولیوس  سزار معروف  رومی از میان رفته بود . تئو دو سیوس  کتاب های غیر مسیحی  یونانیان  را که در باره اساطیر و افسانه های  مذهبی خدا یان  قدیمی یو نان  بود دوست  نمی داشت  و گفته می شود  که او این کتاب ها را به عنوان سوخت حمام هایش به کار می برد .

 حدود صد سال پس از درگذشت  پیامبر  اسلام (ص) امپراطوری اسلام  از جنوب فرانسه  و اسپانیا  در سراسر شمال آفریقا  تا سوئز  و از آ نجا  در سراسر عربستان  و ایران و آسیای مرکزی  تا مرز های مغولستان  گسترش یافت .

.......... اروپا از دو سمت قسطنطنیه  و فرانسه مورد هجوم اعراب قرار گرفت .

 فرانسوی ها یک ائتلاف بزرگ را به رهبری  شارل مارتل  برای مقابله و جنگ  تشکیل دادند  و در سال 722 میلادی  عرب ها را  در جنگی که در محل  تور در فرانسه  روی داد در هم شکستند  و این شکست اروپا را در مقابل  عرب ها نجات داد .

................... در میان زنان عرب رسم حجاب و پرده وجود نداشت  . زنان عرب جدا از مردان  و پنهان از ایشان زندگی نمی کر دند  بلکه در اماکن عمومی  حضور می یافتند  به مسجدها و مجالس خطابه  و وعظ می رفتند  و حتی خودشان به خطابه و وعظ  می پرداختند و این رسم از امپراطوری های مجاورشان  یعنی رم شرقی و ایران اقتباس کردند (منظور پرده نشینی زنان است )

......... بنی عباس به عنوان انتقام گیری  از بی رحمی های بنی امیه  قیام کردند  اما پس از پیروزی خودشان در بی رحمی و کشتار از ایشان گذشتند .

........... مسیحیت و اسلام  مدتی بیش از صد سال بر سر اولویت  و تسلط بر سوریه و فلسطین و آسیای صغیر با هم جنگیدند  و یکدیگر را فرسوده ساختند و هر وجب از خاک این سرزمین ها  را با خون آدمی آبیاری کردند  و قبل از اینکه این جنگ ها  به پایان برسد  چنگیز خان ظهور کرد  که او را زیر و رو کننده زمین نامیدند  و او با هجوم های خود  آسیا و اروپا را متزلزل ساخت  و او و اعقابش به زندگی پر رونق بغداد پایان دادند .  و این شهر به تودهای از خاک و خاکستر مبدل گشت  و دو ملیون نفوس آن ناپدید شدند  و این در سال 1258 میلادی  یا 656 ه ق بود .

 حکومت عباسیان  در سال 656 ه ق  توسط هلاکوخان مغول  منقرض شد .

 در سراسر تاریخ هیچ چیز  قابل مقایسه با فتوحات  مغول وجود  ندارد و هرگز امپراطوری و دولتی به این عظمت و وسعت تشکیل نشده است  و بدون تردید مغول ها در زمان خودشان  اربابان دنیا به شمار می رفتند .

............ واقعا تعجب آور است که به نظر می رسد  گذشت زمان همان طور که در یک فرد اثر می گذارد  در ملت ها و نژاد ها هم اثر می بخشد  و آنها را هم نیز  به تدریج کم حرکت می کند  فکر و بدنشان را جامد می سازد  به آنها یک حالت محافظه کاری می بخشد  که از تغییرات و تازگی ها  می تر سند .

........ محرک واقعی پادشاهان این بوده است که  هر کدام می خواستند برای  خودشان قدرت و ثروت بیشتری فراهم سازند  اما اغلب  مذهب یک جامه خوش نما بود  که برای پنهان ساختن  این فکر به کار می رفته است .

............. آلمان از سال 843 میلادی به صورت ملت مشخص در آمده است .

........... گفته می شود مردی از اهالی شمال  به نام روریک  در سال 850 میلادی دولت روسیه را بنیان نهاده است .

................دزذان و راه زنان  وقتی زندگی مرفهی پیدا کردند به صورت مالکان بزرگ و اشراف در می آیند .

 تمدن های بسیاری مثل جزر و مد دریا بالا آمده اند و بعد فرو کش کرده  و پائین رفته اند

 شط بزرگ تاریخ به طور لا ینقطع  و مداوم و بی انتها  از قرنی به قرن دیگر جریان یافته است  و برای خود گرداب ها  و مرداب ها داشته است  و هنوز هم به سوی یک اقیانوس  نا شناس  و نا پیدا  پیش می رود .

  حرکت و جستجوی انسان  راهی دراز داشته  که هزاران سال طول کشیده است . تلاش و تکاپوی انسان  از نخستین ایام شروع گشت زیرا انسان  چیزی داشت که در سایر حیوانات  یافت نمی شد  و آن فکر کنجکاوی  و میل یافتن و آموختن بود . انسان در سپیده دم تاریخ  هنوز بسیار جوان بود  و همه چیز برایش تازه  و شگفت انگیز و حتی  ترس آور بود . او نیز مانند کودکان  به ه9ر چه در اطرافش بود  خیره خیره می نگریست  و در باره هر چیز سؤالاتی  مطرح می ساخت . اما آیا جز خودش چه کسی بود  که به سؤالاتش پاسخ بدهد . ولی او یک چیز عجیب و فوق العاده  یعنی فکر و اندیشه  داشت  و با کمک همین چیز  کم کم و با زحمت بسیار  پیش می رفت و در حالی  که تجارب ی می اندوخت   از آن ها معلوماتی می آموخت. و ....................و بدین قرار  از نخستین دورانها تا امروز  تکاپوی انسان ادامه داشته  و بسیاری چیزها را کشف کرده است .  اما هنوز هم چیزهای فراوانی باقی است  و هرچه او در راه خود  پیش تر می رود  مسافات تازه تری  در برابرش قرار می گیرد  و به او نشان می دهد  که چقدر از پایان راه و تکاپویش  اگر چنین پایانی وجود داشته باشد  دور است و فاصله دارد .  آیا این تکاپوی انسان چرا و چگونه بود  و او به کجا میرود .

 مذاهب ، فلسفه و علوم همه به این سؤالات پرداخته اند  و پاسخ های فراوانی هم داده اند .  به طور کلی مذهب کوشیده است که به این سوالات  به طور قاطع و کامل و مسلم جواب بدهد  و اغلب به فکر و اندیشه   توجهی نداشته است  و در جستجوی آن بوده است  که مردم را در جهات مختلف  به اطاعت و پیروی از دستورات خود  وادار سازد . اما علم همیشه یک پاسخ مشکوک  و غیر مسلم می دهد  زیرا طبیعت علم اقتضا دارد  که هیچ چیز را چشم بسته مسلم  نشمارد.  بلکه همیشه به آزمایش و تجربه  و استدلال  بپردازد  و به نیروی فکر و اندیشه  تکیه کند . گمان نمی کنم لازم باشد گفته شود  علم و روشهای علمی ارجح و بر ترند .  در طی تلاشها و تکاپوها  انسان به جهان خارج از خود  و هم به درون خویش  نگریسته است ،  کوشیده است که طبیعت را بفهمد و بشناسد و همچنین کوشیده است  که خودش را بشناسد  و بفهمد  . این هردو تکاپو   در واقع یکی است  زیرا انسان خود  قسمتی از طبیعت است .  شناختن  طبیعت و جهان خارج  قلمرو  مخصوص دانش است  و دنیای تازه زمان ما  گواهی از پیشرفت  های بزرگی است که در این زمینه  حاصل شده است . فکر انسان اورا  در راه کشف و شناختن  خیلی پیش برده است  و به همان نسبت که انسان  طبیعت را بیشتر شناخته ،  آن را بیشتر مورد استفاده قرار داده است  و در راه سود خود به کار برده است  و نیرو و قدرت بیشتری به دست آورده است  و گاه علم را هم مورد سوء استفاده قرار داده است .

...................... در درگیری های پاپ ها و امپراطوران  پاپ ها سلاح نیرومندی در دست داشتند  و می توانستند  کسانی را مرتد و خارج از مذهب و حمایت اجتمائی و قانونی مذهب اعلان کنند .

.......... بسیاری از پیروان مسیحیت  عقیده داشتند  که درست هزار سال پس از تولد مسیح  ناگهان دنیا پایان خواهد یافت.  بسیاری اشخاص  زمینها و اموال خود را فروختند و به فلسطین سفر کردند  تا در موقعی که دنیا پایان می یابد  در سرزمین مقدس و زادگاه مسیح باشند . اما پایان دنیا فرا نرسید و زائرین مورد شکنجه و آزار ترک ها قرار گرفتند  و سر شار از خشم و تحقیر به اروپا برگشتند  و در همه جا برای نجات شهر مقدس اورشلیم  از چنگ مسلمانا ن کمک خواستند .  در سال 1095   یک شورای عالی کلیسائی تصمیم گرفت  که جنگ مقدس و جهاد  بر ضد مسلمانان  را برای آزاد ساختن  شهر مقدس بیت المقدس  اعلان کند. و به این ترتیب بود که جنگ های  صلیبی یعنی  جنگ های جامعه مسیحیت  بر ضد اسلام  یا جنگ صلیب بر ضد  هلال اسلامی آغاز گشت .   جنگ های صلیبی 150 سال طول کشید  پاپ گفته بود کسانی که در این جنگ  ها شرکت کنند  تمام گنا هانشان بخشوده خواهد شد .

..... جنگهای صلیبی  داستان تلخ  و ناگوار جنگ های خونین  و بی رحمانه و تحریکات و دسیسه های  حقیر و پست و نا جوانمردانه است .

حتی سر بازان صلیبی که با صلاح الدین  جنگیده اند  جوانمردی و مردانگی  او را ستوده اند .

............................ وقتی یک پاپ می میرد  بلا فاصله جامعه مقدس  تشکیل می شود  و کاردینال ها در یک اتاق قفل شده  و در بسته ای گرد هم جمع می شوند  و ت وقتی که پاپ جدید  انتخاب نشده  است  هیچ کس حق ندارد  که به این اتاق وارد شود  یا از آن خارج گردد . لذا مجبورند هر طور هست  تصمیم بگیرند .  پس از انتخاب دود سفید رنگی  از لوله بخاری اتاق  به خارج فرستاده می شود  تا تمامی مردمی که منتظر  نتیجه انتخابات هستند  از انتخاب پاپ مطلع شوند .

...  پاپ ها و کلیسا  با اعتقاد مردم به معامله می پر داختند  و اغلب معافیت از گناه و بخایش  گناهان را می فروختند  . پاپ ها می گفتند  که در مقابل در یافت  مبالغی پول  کاری می کنند  که روح افراد  بدون رفتن به عالم برزخ  و کشیدن عذاب  مستقیما  به بهشت بروند  و گاه بخشایش گناهان را می فروختند .  

 مردمان ساده دل و خوش باور  این قبیل چیز ها را می پذیرند  و به همین خاطر است که در بسیاری از کشور ها مذهب برای عده ای بهترین منبع درامد است . و در هر مذهبی  چه هندو و چه مسیحی و چه اسلام و چه زردشتی  راه های مخصوص برای کشیدن پول ازاعتقاد مومنان با عقیده وجود دارد .

 در مذاهب عده ای تحت عناوین  مختلف کاهن  کشیش  مفتی مولوی ملا و مغ و غیره خود را بر مردم ساده دل  و خوش اعتقاد  تحمیل کرده و آنها را مورد بهره کشی و  و استثمار قرار می دهند .  وقتی یک علامت ظاهری مانند  ریش دراز  یا یک دسته مو در فرق سر یا یک جای مهر در روی پیشانی  یا یک جامه درویشی  یا یک قبای زرد  یا عبای قهوه ای  رنگ بتواند  نشانه تقدس  به شمار رود  تحمیل کردن این تقدس بر مردم کاری  دشوار نیست .

 در آمریکا که می گویند مترقی ترین کشور ها ست  نیز مذهب  مانند یک رشته بزرگ  از صنایع است  که بر اساس استثمار  و بهره کشی  از مردم زندگی می کند و می چر خد .

...........هیچ گاه واقعیت آنطور نیست  که با یک نگاه سطحی مشاهده می شود .

.......... ایجاد و آفرینش چیزهای تازه نشانه زندگی است  نه تکرار و تقلید کارهای گذشته  که این نشانه غروب تمدن هاست .

  ........ ثمرات نیک اسلام به دو دلیل در هند و بعضی کشور ها  کمتر از آن بود که می توانست باشد . یکی این که  از راه درستی به این کشور ها راه نیافت و دیگر اینکه  دیر به آنجا رسید  (  اشاره به حمله محمود غزنوی به هند ) .

 .................. زمانی در بغداد انجمنی وجود داشت  که ریاست آن با خود خلیفه بود  و در آن پیروان مذاهب مختلف و حتی کسانی که به هیچ مذهبی عقیده نداشتند  حضور می یافتند و با یکدیگر  مباحثه و گفتگو می کردند  و تمام مسائل را فقط از نظر  منطق و خرد  مورد سنجش و بحث قرار می دادند .

.................. زندگی کردن در  اجتمائی که همچون  یک صدف محصور و بسته باشد  بسیار خطر ناک است  زیرا در چنین وضعی  انسان می پوسد و فاسد می شود  و از هوای تازه و افکار تازه روز به روز محروم تر می گردد در صورتی که هوای تازه  و آزاد  همان قدر که برای  یک فرد لازم است برای یک اجتماع هم ضرورت دارد .

............ هدف اصلی مبارزات انسان های   آزاده آزادی انسان است .

...............  علم نجوم  و ستاره شناسی از همه علوم بیشتر  اهمیت و احترام داشته است  و کاهنان و عالمانی که این علم را می دانستند  و در مردم عامی و جاهل که به تاثیر ستاره ها عقیده زیاد داشتند  نفوذ فراوان  پیدا می کردند  تا آنجا که مردم  را وادار می کردند  و می کنند که هنگام خسوف و کسوف  غسل کنند و یا روزه بگیرند و یا نماز بخوانند .

..... اگر تمدنی از درون پوسیده نباشد  توسط عوامل خارجی از بین نمی رود .

.... سیاست مداران  معمولا سیاست های واقعی خودشان را  در زیر عناوین پر شکوه  مذهب و عدالت و حقیقت  و چیز های نظیر این ها  مخفی می سازند .  مردم به خاطر حرف های مطبوع و خوش ظاهر  سیاست مداران  در جنگ ها شرکت می جستند  و هنوز هم به همین ترتیب  اکثریت عظیمی  از مردم به ما جرا های  خونین کشیده می شوند .

.............. فردریک باربا روسا  یا امپراطور ریش قرمز در نظر مردم آلمان  یک قهرمان فوق العاده  و یک موجود نیمه خدائی بود که افسانه ها و داستان های فراوانی  در باره اش نقل می شد . حتی گفته می شد  که او در یک غار عمیق  در یک کوهستان به خواب رفته است  و زمانی فرا خواهد رسید  که از خواب بیدار خواهد شد  و ملت خویش را از تیره روزی  نجات خواهد داد .

................. طبعا در جائی که دو نفر با عقائد متفاوت  و در مقام اعلی باشند  ناراحتی ها و آشفتگی ها  به وجود می آید .

..............  با تکامل و توسعه شهر ها  دانش و فرهنگ هم رشد پیدا می کند  و روح آزادی  نیز تکامل می یابد . مردمی که در نواحی روستائی  زندگی می کنند  پراکنده و جدا از هم به سر می برند  و اغلب بسیار خرافاتی هستند  و به نظر می رسد  که آنها همیشه دستخوش  عناصر طبیعی هستند . آنها ناچارند به  سختی کار کنند  و آسایش کمی دارند  و جرات نمی کنند  از فرمان اربابان و مالکان خود سر پیچی کنند  و لی در شهر ها مردم بسیاری با هم زندگی می کنند  و می توانند زندگی متمدن تری داشته باشند  و بیشتر به دانش و مباحثه و گفتگو و انتقاد و تفکر بپردازند .

........ دانته آلیگیری  شاعر بزرگ ایتالیائی در سال 1265 میلادی متولد شده است  پتر ارک  شاعر بزرگ ایتالیائی  در سال 1304 میلادی  متولد شده است .

..................... ترس اغلب موجب خشونت ها و بیرحمی های  هولناک می شود و اغلب مذهب بهانه اعمال ناروا قرار می گیرد .

.......................سلطان محمود  غزنوی  که به نام مذهب حکومت می کرد  در هند بت پرستان را به کمک سربازان مسلمان خود می کشت  و در آسیای مرکزی  مسلمانان همکیش خود را  به دست سربازان  هندی خود  از میان بر می داشت .

........ جسارت و بی پروائی اغلب  موجب پیروزی می شود .

............. به آسانی می توان  یک باغ مصفا را  به یک بیابان بی حاصل مبدل ساخت  اما نمی توان یک بیابان بی حاصل را  به زودی به  یک باغ مصفا تبدیل کرد .

.......... واقعا حیرت آور است که در بعضی از کشور ها مردم تا چه اندازه می توانند  رذالت و بیرحمی و پستی و بی لیاقتی حکمرانان خود را تحمل کنند .

............ در واقع  پیدا شدن  چنگیز خان مغول  و هجوم های او  همچون یک فاجعه طبیعی  و بلای آسمانی  و چیزی شبیه به یک زلزله یا نظائر آن بود که هیچ کس نمی توانست در برابر آن و برای جلو گیری از آن کاری بکند .

 بدون هیچ تردید  چنگیز بزرگترین نابغه  و سردار نظامی تمام تاریخ است و اسکندر مقدونی و سزار رم در برابر او بسیار حقیر می نمایند .

مذهب چنگیز شامائیسم بود که ستایش آسمان آبی و ابدی می باشد و هنگام مشکلات از آسمان کمک می خواست  . او بی سواد بوده است .

............ یک عبارت  قدیمی در زبان لاتینی  هست و مفهومش این است : وقتی خدایان  بخواهند کسی را نابود کنند ابتدا عقلش را می گیرند  و دیئانه اش می کنند .

............. قوانین  در واقع باید با شرائط زندگی و زمان  سازش داشته  باشند و مفهوم آن ها این است که  باید به ما کمک کنند  تا با پیروی از آن ها  زندگی خود را بهتر سازیم  و وقتی که شرائط و اوضاع  زندگی عوض می شود  چگونه ممکن است  که مقررات و قوانین  قدیمی  با آن سازگار  بماند . به این جهت  قوانین هم باید به تناسب  تغییر و تحول اوضاع و احوال  تغییر پذیرد وگر نه به صورت زنجیر های پولادینی  در می آید  که به پای ما بسته می شود  و در حالی که دنیا به پیش می رود  و تکامل می یابد  این رشته های  سنگین مانع حرکت  می گر دد. هیچ قانونی در دنیا نمی تواند  قانون تغییر ناپذیر باشد . هر قانونی باید بر اساس  دانش و علم متکی باشد  و چون علم و دانش  رشد می  یابد  و تکامل می پذیرد  قوانین هم باید با آن رشد و تکامل پیدا کنند .

 کسی که می تواند هرچه دلش بخواهد به دست بیاورد  همیشه هوادار  صلح و امنیت است .

--- شک در مورد امور مذهبی چیز خطرناکی است  و نمی توان آن را به وسیله چوب و چماق از بین برد .

.............. فکر آدمی چیز بسیار لطیفی است  و نیروهای خشن  در مقابله با آن  بسیار ضعیف و ناتوان هستند .

 ادامه دارد